Program kadencyjnego działania Filharmonii Częstochowskiej im. Bronisława Hubermana na lata 2025-2030

Podstawą organizowania działalności Filharmonii Częstochowskiej im. B. Hubermana jest jej statut nadany decyzją Rady Miasta Częstochowy. Jako kluczowy dokument regulujący funkcjonowanie instytucji, oparty na ustawie o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, stanowi punkt wyjścia do budowania koncepcji działalności Filharmonii Częstochowskiej.

Dyrektor Filharmonii to przede wszystkim organizator życia wewnętrznego instytucji i kierujący procesem realizacji zadań wynikających z w/w dokumentów, ale także z oczekiwań społeczności lokalnej Miasta Częstochowy, regionu oraz ogólnopolskiej i gości międzynarodowych. W swoich działaniach musi uwzględniać potrzeby środowiska, zwłaszcza gdy nakładają się one na wydarzenia artystyczne, historyczne i społeczne. Zadania i cele strategiczne to:

• Instytucja Kultury Wysokiej oddziałująca poprzez organizację wydarzeń artystycznych w skali miejskiej, regionalnej, ogólnopolskiej i międzynarodowej. Budowanie i utrzymanie prestiżu oraz pozycji głównego, największego w mieście miejsca odbywających się wydarzeń kulturalnych;
• organizacja wydarzeń własnych na wysokim poziomie artystycznym z wykorzystaniem zasobów wewnętrznych, takich jak Orkiestra Symfoniczna, Orkiestra kameralna, zespoły kameralne, Chór Collegium Cantorum;
• współorganizacja imprez zewnętrznych o wysokim poziomie artystycznym w kooperacji z organizatorami krajowymi i zagranicznymi, także z dziedzin pozamuzycznych;
• poprzez powyższe działania – animowanie i podnoszenie kompetencji kulturalnych społeczności lokalnej, regionu częstochowskiego oraz w skali ogólnopolskiej i międzynarodowej (goście odwiedzający imprezy o skali ogólnopolskiej i międzynarodowej), a także tworzenie lokalnego środowiska artystycznego;
• współpraca z innymi instytucjami kultury w mieście i regionie w zakresie współorganizacji imprez artystycznych i kulturalnych, także z dziedzin pozamuzycznych - w szczególności z Uniwersytetem im. Jana Długosza, Politechniką Częstochowską, Zespołem Szkół Muzycznych im. Marcina Józefa Żebrowskiego w Częstochowie, Teatrem im. Adama Mickiewicza w Częstochowie, Klasztorem Jasnogórskim, Muzeum Częstochowskim;
• promocja Miasta Częstochowy na arenie ogólnopolskiej i międzynarodowej;
• budowanie prestiżu i promocja Filharmonii – w szczególności zespołu orkiestrowego i chóralnego na arenie ogólnopolskiej i międzynarodowej;
• promocja imienia i twórczości patrona Filharmonii – Bronisława Hubermana;
• promocja imienia i twórczości rodziny śpiewaków Reszke;
• promocja dziedzictwa kulturowego, szczególnie muzycznego związanego z Klasztorem Jasnogórskim;
• promocja artystów i młodych adeptów sztuki z regionu częstochowskiego oraz z kraju i zagranicy.

CELE STRATEGICZNE DŁUGOTERMINOWE

Zespół Orkiestrowy:

• ciągłe podnoszenie poziomu artystycznego Orkiestry poprzez współpracę z wybitnymi dyrygentami i solistami z kraju i zagranicy;
• odpowiedni dobór repertuaru, który pozwoli na wykonywanie dzieł podnoszących kompetencje zawodowe artystów-muzyków, w szczególności dużych dzieł symfonicznych i oratoryjno-kantatowych od baroku po muzykę nową;
• organizacja koncertów i tournée koncertowych poza siedzibą, krajowych i zagranicznych, w tym wymiana koncertowa pomiędzy instytucjami filharmonicznymi, które to działania przyczynią się do rozwoju artystycznego członków zespołu;
• zastępowanie artystów-muzyków przechodzących na emeryturę wysokiej klasy młodymi instrumentalistami, podnoszącymi poziom całego zespołu;
• inwestycje w zakup nowych instrumentów oraz akcesoriów, w szczególności dla sekcji instrumentów smyczkowych (instrumenty, smyczki, akcesoria);
• utworzenie Orkiestry Kameralnej, skupiającej się na wykonywaniu dzieł w atmosferze pracy zespołu kameralnego;
• promocja i umożliwienie koncertowania powstałym w instytucji zespołom kameralnym;
• organizacja koncertów pn. „Nasi soliści“, umożliwiających chętnym artystom-muzykom występy solistyczne z udziałem orkiestry;
• dbałość o odpowiedni poziom wynagrodzeń (podwyżki płac), aby zapewnić artystom-muzykom skupienie się na realizacji celów artystycznych podczas pracy w zespole;
• dbałość o dobrą atmosferę pracy w zespole.

Zespół Chóralny:

• ciągłe podnoszenie poziomu artystycznego Chóru poprzez pracę z kierownikiem chóru oraz współpracę z wybitnymi dyrygentami i kompozytorami z kraju i zagranicy;
• odpowiedni dobór repertuaru, który pozwoli na wykonywanie dzieł podnoszących kompetencje zawodowe oraz poziom satysfakcji artystycznej artystów-śpiewaków, w szczególności dużych dzieł oratoryjno-kantatowych z udziałem orkiestry, od baroku po muzykę nową;
• współpraca z innymi renomowanymi zespołami chóralnymi (powiększony skład chóru);
• praca indywidualna artystów-śpiewaków z nauczycielami emisji głosu oraz akompaniatorem i podnoszenie kompetencji wokalnych;
• organizacja koncertów i tournée koncertowych poza siedzibą, uczestnictwo w profesjonalnych festiwalach i konkursach chóralnych, które będą przyczynkiem do rozwoju artystycznego członków zespołu;
• promocja i umożliwienie koncertowania powstałym w instytucji wokalnym zespołom kameralnym;
• organizacja koncertów umożliwiających chętnym artystom-muzykom występy solistyczne w ramach koncertów zespołu chóralnego;
• dbałość o odpowiedni poziom wynagrodzeń (podwyżki płac), aby zapewnić artystom-chórzystom skupienie się na realizacji celów artystycznych podczas pracy w zespole;
• dbałość o dobrą atmosferę pracy w zespole.

Zespół Administracji i Techniki:

• właściwa organizacja pracy umożliwiająca pełne wykorzystanie zasobów i umiejętności pracowników;
• zapewnienie nowoczesnych narzędzi pracy (sprzęt biurowy i techniczny);
• zapewnienie należytego bezpieczeństwa i higieny pracy;
• dbałość o dobrą atmosferę pracy w zespole;
• dbałość o odpowiedni poziom wynagrodzeń (podwyżki płac), aby zapewnić skupienie się na realizacji zadań powierzonych w pracy.

Strategia Programowo-Organizacyjna:

• W perspektywie długoletniej dodanie do funkcjonowania Filharmonii, w ramach posiadanych możliwości budżetowych, elementów promocji wiolinistyki w postaci Międzynarodowego Centrum Wiolinistyki im. Bronisława Hubermana. Poza obecnymi statutowymi zadaniami niezwykle istotne byłoby powstanie międzynarodowej instytucji promującej wiolinistykę i lutnictwo. Częstochowa, związana tak silnie z jednym z najwybitniejszych wirtuozów XX w. Bronisławem Hubermanem oraz posiadająca świetne zaplecze logistyczno-lokalowe jest miejscem ku temu znakomitym. Dotychczasowe doświadczenia w organizacji Międzynarodowego Festiwalu Wiolinistycznego, współpraca z międzynarodowymi organizacjami i agencjami koncertowymi, a także moje wieloletnie kontakty w środowisku wiolinistycznym oraz lutniczym byłyby bardzo pomocne w realizacji tego zamierzenia. W ten sposób Filharmonia Częstochowska, nie tracąc żadnej ze swych dotychczasowych form działalności, zyskałaby odrębność wyróżniającą ją na tle innych polskich filharmonii – centrum wiolinistyki byłoby jedyną tego typu instytucją w Europie Wschodniej. W ramach Centrum, oprócz bieżącej działalności koncertowej Orkiestry i Chóru, planowałbym następujące imprezy:
• Międzynarodowy Festiwal Wiolinistyczny im. Bronisława Hubermana, jak dotychczas, z udziałem światowych gwiazd wiolinistyki prezentujących zarówno klasykę, jak i inne gatunki wykorzystujące instrumenty smyczkowe (jazz, folk). Podobnie jak w poprzednich edycjach festiwalu – planowany występ światowej gwiazdy uświetniający koncerty symfoniczne.
• W interwałach pomiędzy-festiwalowych, w ramach posiadanych możliwości budżetowych, organizacja Międzynarodowego Konkursu Lutniczego lub Międzynarodowego Konkursu Zespołów Kameralnych. Dobór renomowanego jury oraz międzynarodowy zasięg konkursu, a także fakt, że konkurs adresowany jest do młodych (jeszcze studiujących) artystów, stanowią o wyjątkowości tego przedsięwzięcia i potrzebie jego organizacji. Konkurs Lutniczy to nowa, jeszcze niezrealizowana idea. Bronisław Huberman był wielbicielem i kolekcjonerem skrzypiec. Przyjaźnił się z wieloma współczesnymi sobie artystami lutnikami. Posiadał skrzypce Guarneri del Gesu (obecnie gra na nich Midori) oraz Stradivariusa (obecnie gra na nich J. Bell). W Filharmonii posiadamy także inne skrzypce Hubermana z pracowni Riccardo Antoniazzi z roku 1910, które zakupiłem prywatnie w Nowym Jorku w 2019 roku i nieodpłatnie przekazałem do użytkowania koncertmistrzom naszej orkiestry. Międzynarodowy Konkurs Lutniczy byłby spektakularnym i bardzo potrzebnym na polskim rynku wydarzeniem. W jury widziałbym znakomitych światowych ekspertów, jak Florian Leonhard z Londynu, Adam Pelzer z Nowego Jorku czy Eric Blot z Cremony, a także przedstawicieli polskich ośrodków lutniczych. Konkurs jest także połączony z kolejną ideą Centrum Wiolinistyki – kolekcją instrumentów dla młodych polskich wirtuozów. Instrumenty zwyciężające w konkursie lutniczym byłyby zakupywane do kolekcji instrumentów powstałej przy Centrum i wypożyczane młodym polskim wykonawcom, których nie stać na zakup mistrzowskiego, wysokiej klasy instrumentu.
• Kolekcja instrumentów smyczkowych. W ramach działalności, na miarę posiadanych możliwości budżetowych, budowanie kolekcji mistrzowskich instrumentów smyczkowych. Zakupy dokonywane na aukcjach i u lutników zagranicznych – tu mowa o wysokiej klasy instrumentach solistycznych, szczególnie włoskich i francuskich z XVIII i XIX wieku.
• Letnie warsztaty muzyczne. W ramach posiadanych możliwości budżetowych, organizacja letnich kursów muzycznych dla uzdolnionej muzycznie młodzieży, z udziałem wybitnych europejskich pedagogów. Kursy korzystałyby z infrastruktury i bazy lokalowej Filharmonii podczas przerwy wakacyjnej. Koncerty najlepszych uczestników odbywałyby się podczas Jurajskiego Letniego Festiwalu Muzycznego.
• Młoda Polska Filharmonia. W ramach działalności Filharmonii, na miarę posiadanych możliwości budżetowych, chciałbym reaktywować działalność pierwszej polskiej orkiestry młodzieżowej, narodowej reprezentacji młodych muzyków na najwyższym poziomie artystycznym. MPF powstała w 2011 r. jako kontynuacja programu Agrafka Muzyczna zainicjowanego w roku 2001. Od 2001 r. wsparto ponad 450 młodych muzyków. MPF to najwybitniejsi uczniowie szkół i akademii muzycznych, wyłonieni podczas ogólnopolskich przesłuchań. Skład zespołu to 43 osoby. Planowane byłyby ogólnopolskie przesłuchania (co 2 lata), warsztaty zakończone trasami koncertowymi: letnią - plenerową (muzyka pop, jazz, filmowa, folk) oraz jesienną w salach filharmonii i innych prestiżowych salach koncertowych (muzyka poważna z udziałem międzynarodowej renomy solistów). W ramach warsztatów przed trasami koncertowymi zajęcia sekcyjne z tutorami, dyrygentami, masterclass, zajęcia pozamuzyczne (np. relaksacyjne z fizjoterapeutą).
• Międzynarodowy Konkurs Wokalny im. Reszków. Konkurs wokalny, odbywający się w Filharmonii Częstochowskiej, od wielu lat ma wysoką rangę i cieszy się dużą popularnością wśród młodych śpiewaków. Jego istotną cechą jest skierowanie do jeszcze studiujących adeptów sztuki wokalnej oraz rzadka możliwość występu podczas konkursu z udziałem orkiestry symfonicznej (w większości konkursów nie ma takiej możliwości). Często jest to pierwszy w życiu konkursowiczów występ z orkiestrą, co wymaga od nich innej dyscypliny niż w wypadku wykonań z fortepianem. Jednakże w obliczu rosnącej liczby organizowanych konkursów wokalnych należy dbać o promocję i reklamę naszego konkursu. Dlatego niezbędna jest intensyfikacja działań promocyjno-reklamowych poprzez docieranie do studentów i pedagogów wyższych uczelni muzycznych w kraju i za granicą, podtrzymanie udziału renomowanego jury składającego się z liczących się w Polsce i Europie artystów i pedagogów śpiewu, oraz nagrody nie tylko finansowe, ale także umożliwiające start w życiu zawodowym (współpraca z teatrami operowymi i filharmoniami w zakresie nagród w postaci występów).
• Konkurs Chóralny im. Reszków, który odbywałby się, w ramach posiadanych możliwości budżetowych, naprzemiennie z konkursem wokalnym. Byłby on adresowany do chórów polskich i zagranicznych, w kategoriach profesjonalnej i amatorskiej. Częstochowa jest poważnym ośrodkiem chóralistyki w skali ogólnopolskiej, posiada własny bardzo dobry zespół chóralny, zatem organizacja konkursu w naszej Filharmonii jest jak najbardziej zasadna. Chóry uczestniczące w konkursie koncertowałyby również w częstochowskich świątyniach przez cały okres trwania konkursu.
• Letni Jurajski Festiwal Muzyczny. Ożywienie okresu w przerwie wakacyjnej Filharmonii wydaje się dobrym pomysłem. W najpiękniejszych zakątkach Jury Krakowsko-Częstochowskiej oraz samego Miasta Częstochowy, w zabytkach, w które ta ziemia obfituje, planuję przeprowadzenie serii weekendowych koncertów połączonych z celami turystyczno-krajoznawczymi, każdy z koncertów w innej lokalizacji (zamki, pałace, kościoły, plener). Wykorzystać będzie można zasoby Filharmonii w postaci orkiestry kameralnej, chóru oraz działających przy filharmonii zespołów kameralnych, realizować nagrody koncertowe laureatów konkursu im. Hubermana i konkursów wokalnego i chóralnego im. Reszków, a także promować wybitnych młodych muzyków z regionu. Planowana współpraca organizacyjno-finansowa z Regionalnym Ośrodkiem Kultury w Częstochowie.
• Międzynarodowy Festiwal Muzyki Sakralnej „Gaude Mater”. Filharmonia Częstochowska, tak jak od wielu lat to czyni, wyraża wolę współpracy przy organizacji z jednego z najważniejszych w Polsce festiwali oratoryjno-kantatowych, jakim bez wątpienia jest Festiwal „Gaude Mater”. Oferujemy akces w postaci występu orkiestry oraz chóru Filharmonii Częstochowskiej. Jestem także przekonany, że w razie takiej konieczności Filharmonia podołałaby organizacji całego festiwalu.
• Festiwal Rodziny Bachów – programowany co dwa lata przez Janusza Siadlaka i realizowany przez Filharmonię oraz fundację związaną z Chórem Collegium Cantorum, we wrześniu odbywa się festiwal muzyki oratoryjno-kantatowej.
• Kilar Festival. Najbardziej spektakularnym planem festiwalowym, jaki proponuję jest organizacja bardzo dużej imprezy masowej, podobnej do OFF Festival w Katowicach czy OPEN AIR Festival w Gdyni, związanej ideowo z osobą dla Częstochowy bardzo ważną – Wojciechem Kilarem. Mając zaszczyt prowadzić Filharmonię Częstochowską podczas oficjalnego jubileuszowego koncertu z okazji 80. urodzin Mistrza oraz w imię Jego wieloletniej znajomości ze mną i moim ojcem, czuję obowiązek pielęgnowania pamięci Wojciecha Kilara i bliskich Mu idei w Częstochowie.

Sala koncertowa Filharmonii Częstochowskiej im. Bronisława Hubermana należy do największych sal koncertowych w Polsce. Jej znakomitą akustykę zawdzięczamy legendarnemu architektowi i akustykowi Witoldowi Straszewiczowi. Sala ta jest głównym miejscem odbywających się w Częstochowie imprez kulturalnych. Stanowi to o prestiżu miejsca, ale też niesie za sobą pewne zagrożenia. Istnieje bowiem obawa, że intensywnie wynajmowana Sala Koncertowa przyćmi imprezami zewnętrznymi wydarzenia organizowane przez samą Filharmonię. Dlatego też widzę pilną potrzebę zintensyfikowania reklamy i promocji działań koncertowych Filharmonii Częstochowskiej poprzez:

• intensyfikację reklamy wizualnej: zwiększenie liczby plakatów umieszczanych w widocznych lokalizacjach; ustawienie przy współpracy z Urzędem Miasta Częstochowy i Miejskim Zarządem Dróg trójnogów reklamowych na afisze w formacie 4xB1 trójstronnie; banery reklamujące wydarzenia Filharmonii w widocznych lokalizacjach miasta; city-lighty umieszczone w wiatach przystanków komunikacji miejskiej; dbałość o ciekawą szatę graficzną plakatów, przyciągającą uwagę swym designem charakterystycznym i rozpoznawalnym jako imprezy Filharmonii;
• reklamę koncertów w mediach miejskich: prasa, radio, TV;
• pozyskiwanie patronatów medialnych ogólnopolskich i lokalnych na wydarzenia festiwalowe i konkursowe;
• intensyfikację działań promocyjnych poprzez Internet i media społecznościowe: Facebook, Instagram; reklama koncertów na portalach związanych z kulturą, Miastem Częstochową i regionem;
• druk ulotek promujących repertuar Filharmonii kolportowany przez Pocztę Polską do skrzynek pocztowych adresatów w Częstochowie;
• kontynuację kontaktów ze środowiskiem młodzieżowym i akademickim Częstochowy: Uniwersytet im. Jana Długosza, Politechnika Częstochowska, szkoły średnie artystyczne i ogólnokształcące, w zakresie promocji koncertów i specjalnych cen biletów dla nich;
• ułatwianie dostępu do oferty artystycznej Filharmonii dużym rodzinom i osobom z niepełnosprawnościami w zakresie specjalnych cen biletów na koncerty;
• promocję koncertów poprzez losowanie nagród dla stałych melomanów (płyty CD, gadżety Filharmonii);
• współpracę z korporacjami TAXI oraz restauratorami w zakresie kuponów rabatowych dla osób uczestniczących w koncertach Filharmonii.

Jeżeli chodzi o budżet instytucji, należy przyjąć, że dotacja podstawowa nie ulegnie obniżeniu w najbliższych latach, co pozwoli planować działania na poziomie dotychczasowym i – przy efektywnym wnioskowaniu o dotacje ze środków ministerialnych oraz unijnych, w ramach projektów miękkich – da gwarancję prawidłowej realizacji ustawowych i statutowych zadań.

Należy podkreślić, iż potencjał lokalowy w zajmowanych obiektach jest odpowiedni, biorąc pod uwagę zrealizowane w minionym dziesięcioleciu remonty budynków i ich bieżące utrzymywanie na wysokim poziomie administracyjnym i technicznym.